Erica Cozijnsen en Nicole Kuperus zijn beiden ondernemer, moeder én als vrijwillige jongerencoach actief binnen het Jongerencoachingstraject ‘van A tot Zelf’ van Welzijn Ermelo. Of eigenlijk: voor de jongeren. Nicole: “De blikken op hun gezichten en de dankbaarheid van ouders, daar doe je het voor. Ouders willen het beste voor hun kinderen, maar zijn soms ook maar zoekende. Als ze dan gebruik kunnen én willen maken van jongerencoaching, leidt dat vaak tot blijdschap en opluchting. Het is de belangrijkste drijfveer om dit vrijwilligerswerk te doen!”
Erica merkte als kapster dat ze steeds geïnteresseerder raakte in de achtergrond van de pittige verhalen die klanten soms met haar deelden. Tel daar haar interesse in jongeren, empathische karakter en het verlangen om wat voor een ander te kunnen betekenen bij op, en haar inzet als jongerencoach is een bijna logisch gevolg.
Naast een jongere staan
Ook Nicole heeft als jongerencoach vrijwilligerswerk dat haar past. Na zeventien jaar in de financiële dienstverlening wilde ze andere keuzes maken. Via een oud-collega had ze al over jongerencoaching gehoord. Toen Welzijn Ermelo er vrijwilligers voor zocht, voelde het direct goed. “Kort geleden heb ik zelf voor het eerst contact gehad met een coach. Dat was voor mij echt een eyeopener. In mijn jeugd heb ik wat struggles gehad, maar nooit een coach. Nu denk ik vaak: hoe fijn was dat toen geweest. Om juist als je jong bent een luisterend oor te vinden en handvatten te krijgen om zélf dingen te doen.” Erica knikt instemmend. “Een hulpverlener wordt vaak gezien als iemand die boven jou staat en het voor je doet. Wij staan naast een jongere en proberen hun eigen kracht aan te boren.”
Alles samen afstemmen
De jongeren melden zich zelf of komen binnen via een derde. Zijn ze minderjarig, dan worden ook hun ouders uitgenodigd. Na een intake volgt er een eerste gesprek, waarbij wordt ingeschat of er coaching of hulpverlening nodig is. Dan volgt een persoonlijk gesprek om te kijken of er een klik is. Is dat het geval, dan bepaal je samen het vervolgtraject. Nicole: “Bij de matching ga ik altijd af op wat ik bij de jongere zie. Dat werkt bij mij heel intuïtief. Na de match stemmen we alles samen af, ook hoe we het gesprek voeren. Als iemand bijvoorbeeld moeilijk stil kan zitten, gaan we bewegen. Of iets doen en tegelijkertijd praten. Geen jongere is hetzelfde. We stellen ons laagdrempelig op. Naast de jongere, gelijkwaardig en open. Tegen een hulpverlener zeg je niet ‘ik wil jou niet’. Dat kan bij ons wel.” Erica: “Mijn manier van werken is persoonlijk en ervaringsgericht. Ik neem mezelf mee. Dat is mijn manier, ik ben mijn eigen instrument.”
Geven en nemen
De jongeren en jongerencoaches stellen de doelen samen vast. Erica: “We moeten ervoor waken om niet zelf in oplossingen te gaan denken. Een meisje had bijvoorbeeld haar doel voor 50% bereikt. Dat was al heel positief, want toen we begonnen kon ze niks positiefs benoemen. Maar hoe kom je dan naar 70%? Wat kun je dan doen? Toen zei ze: ‘ik kan wat meer loslaten.’ Dat ze dat zegt, is belangrijk. Dan wordt de volgende stap die ze zet namelijk echt van haarzelf. Als je zelf wilt veranderen, gaat er iets veranderen. Het is belangrijk dat we er samen voor gaan. Het kan gebeuren dat een jongere bijvoorbeeld een thuisopdracht niet heeft gedaan. We kijken dan samen waarom het niet lukte en of er een andere manier is die beter aansluit. We verwachten in de samenwerking natuurlijk ook wat van de jongere. Als iemand meerdere malen niet op een afspraak komt, geef ik ook terug wat dat met mij doet. Dus niet: ‘jij doet het fout’, maar: ‘dit doet het met mij.’ Als je irritatie voelt, moet je er wat mee, anders kan het de coaching in de weg staan.” Nicole: “Als je nergens aan wilt werken, kan ik mijn tijd ook aan een ander besteden. Het is een beetje geven en nemen. Soms is het een luisterend oor bieden, een andere keer kunnen we wat actiever aan de doelen werken.”
Mooie stappen zetten
Nicole en Erica hebben verschillende jongeren mooie stappen zien zetten. Erica: “Een meisje dreigde niet over te gaan op school. Samen met haar en haar school hebben we hard gewerkt om dat te voorkomen. En met succes! Ze had een droom en daar had ze die opleiding voor nodig. Dat was mooi voor haar motivatie en ze bleek echt een vechter. Als afsluiter hebben we samen ijs gegeten.” Nicole: “Ik vind de tussentijdse successen ook mooi. Bijvoorbeeld dat ik met een meisje werkte aan een onderliggende vraag over zelfvertrouwen. ‘Wat wil je tegen jezelf zeggen? Aan mooie dingen?’ Vanuit die vragen ga je dan aan de slag. Daarbij kan ik ook mijn eigen kennis inzetten. De eerste keer dat ze hier weer kwam, na haar traject, liep ze met een brede lach binnen. Ze gaat nu veel meer voor zichzelf staan. En als iets niet lukt, kan ze dat accepteren zonder het direct aan zichzelf te wijten. Met een andere jongere was het doel dat hij weer zelfstandig zou opstaan. De woensdag na het eerste gesprek kreeg ik al telefoon van zijn moeder. Ze wist niet hoe het kon, maar hij was al twee keer uit zichzelf opgestaan. Daar doe je het voor.” Erica knikt. “Ook als het niet lukt om doelen te bereiken, kunnen we van alles betekenen. Bijvoorbeeld door mee te gaan naar hulpverleners, omdat we een vertrouwensband met de jongeren hebben opgebouwd. Jongeren kunnen me ook ’s avonds laat appen als ze er écht doorheen zitten. Bij een hulpverlener zijn dat kantoortijden. En ze kunnen altijd terugkomen als er weer iets speelt. Het contact is gratis, dus er hoeft geen drempel te zijn. Ze zijn altijd welkom. Ook met een kleine vraag, zodat het geen hulpverlening wordt. Maak er gebruik van, want het is er.”
Het verschil maken
Als vrijwilligers leren Erica en Nicole voortdurend. Ze raden het anderen van harte aan. Erica: “We kunnen onszelf hier verder bekwamen, zonder dat je perse een cursus hoeft te volgen. We hebben een of twee jongeren als coachee. Daar loop je gemiddeld een half jaar tot een jaar mee op. Met een kleine tijdsinvestering, maak je in ieder geval een enorm verschil. Voor mij gaat het er ten diepste om dat een jongere gezien wordt.” Nicole vult aan. “En dat er altijd iemand voor je is, niet alleen heel dichtbij, maar ook iets verder weg. Die neutraal, liefdevol en oordeelloos nabij kan zijn. Het geeft mij veel voldoening. Van ieder gesprek leer ik wat. En dat neem ik mee in het contact met mijn eigen dochter. De jongeren betekenen hierin ook echt wat voor óns. Er zijn zoveel linkjes naar mijn eigen persoonlijke situatie. Ik groei en leer hierdoor en dat vind ik heel waardevol.” Erica: “Het is heerlijk om mijn liefde hierin kwijt te kunnen.”
KADER
“Op een gegeven moment voelde ik dat ik alles weer op een rijtje had en weer door kon.”
Jennifer heeft een jaar jongerencoaching gehad. Eerst een keer per week, toen eens in de twee weken en uiteindelijk alleen nog wanneer ze er behoefte aan had. De belangrijkste winst was dat ze haar verhaal kwijt kon. “Ik zat niet lekker in mijn vel en werd op het spoor van jongerencoaching gezet. Samen met mijn coach heb ik doelen opgesteld voor de gesprekken. Die hebben we uiteindelijk ook allemaal behaald. Het was vooral fijn een luisterend oor te vinden. Met iemand te kunnen praten die in principe buiten mijn situatie stond. De gesprekken gingen over van alles en nog wat. Ik kreeg ook adviezen. Bijvoorbeeld over hoe ik met mijn kwaadheid kon omgaan. Of dat het niet goed is om te drinken wanneer je jezelf slecht voelt. Op een gegeven moment voelde ik zelf dat ik alles weer op een rijtje had en door kon. Toen hebben we samen besloten om te stoppen.” Jennifer zou eigenlijk iedere jongere een coach aanraden. “Ik denk dat veel jongeren zich niet gehoord voelen en dingen voor zich houden. Vanuit mijn ervaringen kan ik het alleen maar aanraden.”
Voor meer informatie over jongerencoaching kijk je op www.welzijnermelo.nl/jongerencoaching. Of je belt met coördinator Jolanda Timmer: 06-21233494. Mailen kan ook: jongerencoaching@welzijnermelo.nl.
